Tipik bir el fenerinde önde küçük bir ampul, ampulün arkasında ışığı yansıtıcı konik bölme ve arkasında silindirik bir yuvada bir veya daha fazla pil bulunur. El feneri gelişimini, Georges Leclanhés’in kuru pili (1866) ve Thomas Edison’un ampulü bulmasına borçludur. 1899 yılına kadar günümüzde kullandığımız el fenerlerinden farklı bir çok el lambası geliştirildi fakat pratikte başarısız oldu. Peki el fenerini kim buldu?
Pil ile çalışan el lambalarından önce hareket halindeyken çevreyi aydınlatmak için meşaleler ve gaz lambaları kullanılmaktaydı. 1898 yılında National Carbon şirketi el lambalarında kullanmak için özel olarak tasarlanmış ilk D hücreli elektrik pillerini duyurdu.
15 Nisan 1856 Rusya doğumlu Akiba Horowitz, 1891 yılında Amerika’ya geldi ve adını Conrad Hubert olarak değiştirdi. Amerikaya geldiği ilk yıllarda hayatını kazanmak için bir puro mağazasında çalıştı, restoranda ve saat tamir işlerinde çalıştı.
Elektrik endüstrisindeki muazzam gelişmeyi fark ederek American Electrical Novelty & Manufacturing şirketini kurdu. Hubert, taşınabilir fanlar, cep ışıkları, ışıklı çubuklar, hatta ışıklı saksı bile geliştirdi. 1897 yılında el fenerindeki potansiyeli görerek, 1895 yılında taşınabilir elektrik lambasının ve erken bisiklet farının patentlerini alan, ingiliz bir mucit olan David Misell’i işe aldı. Hubert ve David Missel el feneri konusunda çalışmaya başladı. 1898 yılında üzerinde çalıştıkları el yapımı ilk el fenerini bitirdiler ve 10 Ocak 1899 tarihinde patentini aldılar. Tasarlanan bu ilk el fenerinin ucunda bir ampul, arkasında kaba pirinç bir reflektör en arka kısımda ise kağıt tüp içerisinde pil bulunmaktaydı. Tasarladıkları bu el fenerlerinden on tanesini New York polisine hediye ettiler. New York polisinden gelen olumlu referanslar ile 1903 yılında, artık tanıdık silindirik gövdesi içerisinde piller, üzerinde açma kapama olan el fenerinin patentini aldı. 1905 yılında piyasaya sürdü.
1906 yılında Hubert şirkettinin bir kısım hissesini pil üreticisi National Carbon Company’ e 200.000 $ karşılığında sattı ve şirketin adını “American Ever Ready Company” olarak değiştirdi.
1910 yılında nikel gövdeli ve tungsten flamanlı ampul ile üretilen Eveready adı verilen fenerler çok popüler oldu. 1916 el ferneri için “Bir Eveready için 101 Kullanım Alanı” adlı bir broşür hazırlandı ve dağıtıldı.
1922 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde yaklaşık 10 milyon feneri kullanıcısı vardı ve neredeyse elektrikli ev aletleriyle yarışan 20.000.000 $’ lık pil ve fener satış rakamı yakalamıştı.
1930′ların sonunda, el fenerleri Çin’de çok popüler olmuştu ve 60 şirket, Amerika’daki eşdeğer el fenerlerinin üçte biri maliyette fenerler üreterek Amerikan pazarına girdi.
Amerikan Eveready (şimdi Energizer) şirketinin sahibi olan Conrad Hubert 1928 yılında vefat etti.
Yorumlar
Yorum Gönder